Πραγματοποιήθηκε στις 26 Μαΐου 2023 στη Μεσαιωνική Αίθουσα «Καστελλιώτισσα» στην Παλιά Λευκωσία η Επιστημονική Ημερίδα του Ιδρύματος Αντζουλή, με θέμα «Από τον Εθνικό Ύμνο στον Ύμνο εις την Ελευθερίαν – Διακόσια χρόνια από τη συγγραφή του ΄Ύμνου εις την Ελευθερίαν΄ του Διονυσίου Σολωμού».

Την έναρξη των εργασιών της Ημερίδας κήρυξαν ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος κ. Κυριάκος Αντζουλής και ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ημερίδας καθηγητής Δημήτρης Αγγελάτος.

Ακολούθησαν χαιρετισμοί από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Νέας Ιουστινιανής και Πάσης Κύπρου κ.κ. Γεώργιο, τον Υφυπουργό Πολιτισμού κ. Μιχάλη Χατζηγιάννη, τον Πρέσβη της Ελλάδος στην Κύπρο κ. Ιωάννη Παπαμελετίου, τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών και Μουσείου Σολωμού Κέρκυρας κ. Περικλή Παγκράτη, την Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων κ. Ελένη Πυλαρινού και τον Διευθυντή Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας Κύπρου κ. Κυπριανό Δ. Λούη.

Κατά την πρώτη συνεδρία της Ημερίδας, με πρόεδρο την Αφροδίτη Αθανασοπούλου, παρουσίασαν τις εισηγήσεις τους οι:

  • Νάσα Παταπίου (Ποιήτρια, Ιστορικός-Ερευνήτρια) με θέμα «Οι κυπριακές ρίζες του Διονυσίου Σολωμού και η οικογένεια των Ποδοκάθαρων»
  • Ανδρέας Χατζηθωμάς (Φιλόλογος-Κριτικός-Εκδότης) με θέμα «Ιδεολογική προσέγγιση του ΄Ύμνου εις την Ελευθερίαν΄»
  • Κατερίνα Δεμέτη (Διευθύντρια Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων) με θέμα «Απηχήσεις του ΄Ύμνου εις την Ελευθερίαν΄ στη δημόσια γλυπτική στην Ελλάδα. Η περίπτωση της Ζακύνθου»
  • Περικλής Παγκράτης (Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών και Μουσείου Σολωμού Κέρκυρας) με θέμα «Niccolo Tommaseo: από τον ΄Ύμνο εις την Ελευθερίαν΄ στον Σολωμό της ωριμότητας»

Κατά τη δεύτερη συνεδρία, με πρόεδρο τον Περικλή Παγκράτη, παρουσίασαν τις εισηγήσεις τους οι:

  • Δημήτρης Αγγελάτος (Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας – Πανεπιστήμιο Αθηνών) με θέμα «Ο ΄Ύμνος εις την Ελευθερίαν΄ του Διονυσίου Σολωμού και το δίκτυο των ζωγραφικών εντάσεων»
  • Αφροδίτη Αθανασοπούλου (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας – Πανεπιστήμιο Κύπρου) με θέμα «Μέτρο και ύφος στον ΄Ύμνο΄ του Σολωμού».

Μεταξύ των δύο συνεδριών της Ημερίδας παρουσιάστηκε μουσικό ιντερμέδιο από σολίστ και μουσικά σύνολα του «Προγράμματος Ανάπτυξης Μουσικών Ταλέντων» του Πανεπιστημίου Κύπρου, υπό τη διεύθυνση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Προγράμματος κ. Πέτρου Στυλιανού.

Κατά τη διάρκεια της Ημερίδας πραγματοποιήθηκε επίσης η απονομή των βραβείων ποιητικής γραφής και διαθεματικής προσέγγισης (ιστορίας, λογοτεχνίας και ζωγραφικής) σε μαθήτριες που διακρίθηκαν στον πολυεπίπεδο σχολικό διαγωνισμό Λυκείων και ΤΕ.Σ.Ε.Κ., τον οποίο είχε προκηρύξει το Ίδρυμα Αντζουλή – με αφορμή την Ημερίδα –  σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Μέσης Γενικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας. Σκοπός του επετειακού αυτού διαγωνισμού ήταν η σύνδεση του πατριωτικού πνεύματος του Ύμνου και της ιδέας της ελευθερίας με την κυπριακή ιστορική πραγματικότητα.

Η αναφορά στο σκεπτικό της βράβευσης και οι απονομές έγιναν από την κ. Χρυσούλα Αλεξάνδρου, Επιθεωρήτρια Φιλολογικών Μαθημάτων Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης.

Βραβεία ποιητικής γραφής (Α΄, Β΄, Γ΄) απονεμήθηκαν αντίστοιχα στις Μαριλένα Βέτσικα (Λύκειο Παραλιμνίου), Αντρεάνα Κυπριανού (Ιδιωτική Σχολή «Ολύμπιον») και Ευδοκία Πέτρου (Λύκειο Κοκκινοχωρίων Φώτη Πίττα), ενώ το Α΄ βραβείο διαθεματικής  προσέγγισης απονεμήθηκε στην ομαδική εργασία των Μαρίνας Χατζηπιέρα, Ευδοκίας Σάββα και Σταυρούλας Πιερίδου του Λυκείου Κύκκου Πάφου.

Τις εργασίες της Ημερίδας τίμησαν με την παρουσία τους εκλεκτοί προσκεκλημένοι – μεταξύ των οποίων ο Δήμαρχος Αθηένου κ. Κυριάκος Καρεκλάς –  άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, μέλη της πανεπιστημιακής και εκπαιδευτικής κοινότητας, επιθεωρητές του Υπουργείου Παιδείας, εκπρόσωποι κρατικών υπηρεσιών, φοιτητές και μαθητές.

Την κατάθεση των συμπερασμάτων και τη λήξη των εργασιών της Ημερίδας κήρυξαν ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής καθηγητής Δημήτρης Αγγελάτος και ο Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Αντζουλή κ. Ανδρέας Αντζουλής.

ΕΝΘΕΤΟ 1

  • Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» γράφτηκε, στο πλαίσιο ενός ηχηρού πατριωτικού ξεσπάσματος του εθνικού μας ποιητή, τον Μάιο του 1823 στη Ζάκυνθο, τυπώθηκε το 1824 στο Μεσολόγγι και μελοποιήθηκε από τον Κερκυραίο Νικόλαο Μάντζαρο τέσσερα χρόνια αργότερα.
  • Οι δύο πρώτες στροφές του εκτενούς αυτού ποιήματος της σολωμικής νεότητας (158 τετράστιχες στροφές/632 στίχοι) χαρακτηρίστηκε από τον Βασιλιά Γεώργιο Α΄, το 1865, έναν χρόνο μετά την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα, ως «επίσημον εθνικόν άσμα» και αποτέλεσε έκτοτε τον Εθνικό Ύμνο του νέου ελληνικού κράτους. Έναν αιώνα μετά, και συγκεκριμένα το 1966, καθιερώθηκε και ως Εθνικός Ύμνος της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας.
  • Το Ίδρυμα Αντζουλή έχει ήδη κυκλοφορήσει στην Αθήνα σχετικό τόμο για το ώριμο ποιητικό έργο του Διονυσίου Σολωμού, στο πλαίσιο της επετειακής συμπλήρωσης των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, ενώ πέραν της έκδοσης των Πρακτικών της Ημερίδας, θα προχωρήσει σε νέα αυτοτελή επανέκδοση του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» στη βάση του πρωτότυπου κειμένου. Η έκδοση θα αποσταλεί σε όλα τα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης της Κύπρου και στα Μουσεία Σολωμού -Ζακύνθου και Κέρκυρας-, ως κεντρικά σημεία διανομής, αντιστοίχως, για τα σχολεία των δύο νησιών των Επτανήσων.
  • Στο πεδίο δράσεων του Ιδρύματος για τα 200 χρόνια από τη συγγραφή του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» περιλαμβάνονται ακόμη οι αδελφοποιήσεις τριών σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης της Κύπρου με αντίστοιχα σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Ζακύνθου, οι οποίες θα συνοδεύονται με ανταλλαγές επισκέψεων μαθητών και εκπαιδευτικών.
  • Σε τελική φάση επεξεργασίας συγκεκριμένων πτυχών της βρίσκεται επίσης η επικείμενη συνεργασία του Ιδρύματος Αντζουλή με την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων της Ελλάδος, για τη συγκρότηση ενός Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+.

ΕΝΘΕΤΟ 2

Αποτιμώντας την καθ’ όλα επιτυχή διοργάνωση της εκδήλωσης, το Ίδρυμα Αντζουλή προκηρύσσει παράλληλα  για το έτος 2024 τη δεύτερη Επιστημονική Ημερίδα του, με αφορμή τη συμπλήρωση 140 χρόνων από τη γέννηση και 50 χρόνων από το θάνατο του ποιητή, συγγραφέα, κριτικού και μεταφραστή Κώστα Βάρναλη (1884-1974).