Ίδρυμα ΑντζουλήΑλέξανδρος Αποστολίδης
Η ποιητική απροσδιοριστία στην ποίηση του Ανδρέα Γεωργαλλίδη
[Ανδρέας Γεωργαλλίδης, Χρώματα απέναντι (μτφρ: αγγλική, γαλλική, γερμανική, ισπανική, ιταλική, ρωσική, τουρκική), Leicester, Troubador Publishing 2007 | Κριτικό Σημείωμα | Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Άνευ, τχ. 59 (2016)]
Δανειζόμενος ένα από τα βασικά αξιώματα της Κβαντικής Μηχανικής, την αρχή της απροσδιοριστίας του Werner Heisenberg, μου επιτρέπεται να μιλήσω – με όρους της ποίησης – για την αρχή της ποιητικής απροσδιοριστίας – μίαν ιδιαίτερη ποιητική αβεβαιότητα, με τη θετική έννοια του όρου, η οποία χαρακτηρίζει εξ ολοκλήρου την ποίηση του Α. Γεωργαλλίδη.
Η διάχυτη αφαίρεση στο έργο του ποιητή δεν μας επιτρέπει να απαιτήσουμε το νόημα των λέξεων – στίχων στο χώρο του κυριολεκτικού νοήματος και την ίδια στιγμή να φιλοδοξούμε την κατανόηση της έντασης αυτών. Αυτή η ποιητική απροσδιοριστία έχει να κάνει, πιθανόν, σε πρώτο επίπεδο με την προσωπική αντίληψη του ποιητή για τη φύση της γλώσσας και του νοήματος, αλλά και σε ένα δεύτερο επίπεδο έχει, επίσης, να κάνει με την ανθρώπινη ανικανότητα να επιλύσει ζητήματα εξαιτίας μίας αληθινής σκοτεινής ιδιότητας από την οποία διακατέχεται το βασίλειο της Τέχνης.
Σε άρθρο του ο Θανάσης Παπασωτηρίου με τίτλο «Ο ποιητής της σκοτεινής ενέργειας – Α. Γεωργαλλίδης» γράφει: «Οι λέξεις του κύπριου ποιητή λειτουργούν ως θεμελιώδη μετα-υποατομικά σωματίδια της ποιητικής ύλης. Οι ποιητικοί ατομικοί πυρήνες των λέξεων περιστρέφονται σε ομοεστιακές και μη συμπίπτουσες ενεργειακές τροχιές, όπως οι πλανήτες σε ένα ηλιακό σύστημα. Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε την απόλυτη θέση αυτών των πυρήνων, αφού ακολουθούν μια κραδασμική κίνηση. Κάθε σύνθετη κίνηση μπορεί να υποστεί ανασύνθεση από τις υπερπραγματικές αισθητικές συνιστώσες της μέσα σε ένα εκτεταμένο απόλυτο γυμνό άπειρο».
Αυτό με σπρώχνει να σκεφτώ τα λόγια του Henry David Thoreau: «Δεν είναι τι κοιτάς που έχει σημασία. Είναι τι βλέπεις». Τι βλέπεις; Συνήθως αυτό που μπορείς να δεις; Τι μπορείς να δεις; Στο ερώτημα αυτό ανταποκρίνεται ένας στίχος του ποιητή: « … ο καλύτερος παρατηρητής δεν βλέπει μόνο με τα μάτια». Συνεπώς το ερώτημα επαναδιατυπώνεται ως εξής: πώς μπορείς να δεις πέραν των ματιών; Η απάντηση δίνεται στο κριτικό σημείωμά «Η μετα-ποίηση στην ποίηση του Α. Γεωργαλλίδη» από το Νίκο Ευαγγελόπουλο: «Η ποίηση του Α. Γεωργαλλίδη απαιτεί ένα ιδιαίτερο είδος γλώσσας – μια μεταγλώσσα σιωπής. Αυτό επειδή η γραφή του καταργεί ερωτήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την κατανόηση των στίχων του. Η τέχνη (όπως κάποτε μου ανέφερε) δεν συντελείται για να την καταλάβουμε αλλά για να την υποψιαστούμε ως μια αίσθηση πραγμάτων – ως μια κατάσταση του νου». Αυτό αποτελεί μια σύντομη και αρκετά εκλαϊκευμένη εξήγηση για τη βεβαιότητα της ποιητικής απροσδιοριστίας στην ποίηση του Α. Γεωργαλλίδη.