Ανδρέας Αντζουλής δ.φ.

Το γερμανικό φιλοσοφικό – αισθητικό υπόβαθρο της σολωμικής ποίησης. Οι Κώδικες της Ζακύνθου και η συμβολή τους στην ερμηνεία του ώριμου σολωμικού έργου.

[Ανακοίνωση | Επιστημονική Ημερίδα «Με ολάνοιχτα του λογισμού τα μάτια» για τα 220 χρόνια από τη γέννηση του Διονύσιου Σολωμού, που συνδιοργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου| Λευκωσία, 17 Μαρτίου 2018]

Αφετηριακό σημείο των σολωμικών σπουδών θεωρείται, αναμφίβολα, η έκδοση των Ευρισκομένων (1859) από τον Ιάκωβο Πολυλά. Ως γνωστό, ο πρώτος αυτός κριτικός του Σολωμού, αμέσως μετά τον θάνατο του ποιητή (1857), θέλοντας να προβεί στην πρώτη έκδοση του έργου του, συγκεντρώνει το άτακτο υλικό των σολωμικών χειρογράφων και το αντιγράφει με παραδειγματική αφοσίωση και συνέπεια. Η πρώτη αυτή συστηματική μεταγραφή της χειρόγραφης δουλειάς του ποιητή δεν θα δει ποτέ το φως της δημοσιότητας. Στη βάση αυτού του υλικού, ο Πολυλάς, θα δημοσιεύσει, δύο χρόνια αργότερα, τα Ευρισκόμενα, ό,τι δηλαδή είχε “βρει” στο σπίτι του ποιητή αμέσως μετά τον θάνατό του.

Είναι γνωστό ότι ο Πολυλάς, γνωρίζοντας τις ενστάσεις της εποχής του και έχοντας επίγνωση των αναγνωστικών προσδοκιών του νέου ελληνικού κράτους, δεν παραδίδει με τα Ευρισκόμενα τη συνολική εικόνα των σολωμικών χειρογράφων, αλλά μέρος αυτής. Ένα ισχυρό δείγμα αυτών των ενστάσεων, το οποίο, ακολουθεί άμεσα την έκδοση των Ευρισκομένων είναι το κείμενο του Σπυρίδωνος Ζαμπέλιου Πόθεν η κοινή λέξις τραγουδώ; Σκέψεις περί ελληνικής ποιήσεως (1859)2, το οποίο θα οδηγήσει στην άμεση απάντηση του Πολυλά με το Πόθεν η μυστικοφοβία του κ. Σπ. Ζαμπέλιου; (1860).

Η δεύτερη, προγραμματισμένη, έκδοση των Ευρισκομένων, βασισμένη σε μία νέα ανάγνωση των σολωμικών χειρογράφων και σε συνεργασία με τον Γεώργιο Καλοσγούρο, θα ματαιωθεί από τον θάνατο του Πολυλά (1896). Έτσι, η κριτική γύρω από τον Σολωμό, καθώς και η εξέλιξη των σολωμικών σπουδών θα αρκεστεί για πολλές δεκαετίες στο περιεχόμενο της πρώτης έκδοσης των Ευρισκομένων, ενώ σημείο αναφοράς θα αποτελέσουν, ενίοτε, και τα χειρόγραφα – αντίγραφα του Πολυλά.

Κατεβάστε – Με ολάνοιχτα του λογισμού τα μάτια [Α. Αντζουλής] 2018